Co drożejąca pietruszka i wizyty lekarskie mówią o gospodarce

Drożeje w Polsce żywność i to przykuwa uwagę ludzi i mediów. Ale w procesach cenowych w gospodarce znacznie ciekawsze i ważniejsze są inne zjawiska, przede wszystkim drożejące usługi. Jako przykład niech posłuży fakt, że ceny usług lekarskich rosną najszybciej w tej dekadzie i prawie najszybciej w tym stuleciu. Pokazuję to na wykresie poniżej. Dlaczego to jest ważne? Bo wzrost cen usług może mieć trwały charakter, a żywności – niekoniecznie.

W piątek GUS podał szczegółowe dane o inflacji za maj. Wyniosła ona 2,4 proc., czyli była nieznacznie wyższa niż wskazał tzw. szybki odczyt opublikowany dwa tygodnie temu. Inflacja nareszcie jest blisko celu NBP i można to uznać za zjawisko jak najbardziej pozytywne dla gospodarki. Umiarkowana inflacja najlepiej łączy interesy firm i konsumentów, producentów i kupujących, inwestujących i oszczędzających. Niska inflacja w ostatnich latach uderzała w marże firm i mogła być jednym z czynników blokujących inwestycje. Dobrze więc, że okres niskiej inflacji dobiegł końca.

Najszybciej drożeją w tym momencie niektóre towary spożywcze. Na przykład, warzywa były w maju o 22,6 proc. droższe niż przed rokiem i był to najszybszy wzrost ich cen od listopada 2010 r. Medialnym symbolem tego wzrostu stała się drożejąca pietruszka. Wzrost cen żywności zyskuje też znaczenie polityczne, ponieważ jest wdzięcznym tematem kampanii wyborczej.

Jednak z ekonomicznego punktu widzenia to nie drożejąca żywność jest najciekawszym zjawiskiem cenowym. Ceny żywności są bardzo zmienne i zależą w dużej mierze od pogody i cen surowców, nie można wykluczyć, że za rok warzywa będą dużo tańsze.

Najistotniejszym zjawiskiem cenowym jest wzrost cen usług. Dlaczego to istotne? Bo w tym odzwierciedla się mechanizm przekładania płac na ceny. Wynagrodzenia w Polsce rosną bardzo szybko ze względu na kurczącą się podaż siły roboczej i silny popyt. Długo nie przekładało się to na ceny, a firmy akceptowały niższe marże. Ale 2019 r. przyniósł zmianę. W wielu obszarach gospodarki widać, że pracochłonne usługi drożeją – restauracje, hotele, fryzjerzy, gazety, pomoc domowa. Skoro płace zaczęły przekładać się na ceny, to znaczy, że inflacja może utrzymać się dłużej. I dobrze.

Ale ceny usług mówią nam też coś istotnego o długookresowych wyzwaniach gospodarki. Wzrost cen usług lekarskich pokazuje, jak dużym problemem będzie pogodzenie rosnącego popytu na te usługi (ze względu na wzrost odsetka osób powyżej 60 roku życia) i ograniczonej podaży pracowników. Sądzę, że to wyzwanie jest jednym z kluczowych wyzwań społecznych dla Polski w nadchodzącej dekadzie – na równi z zanieczyszczeniem powietrza i dostosowaniami do zmian w polityce klimatycznej.

Wniosek? Obecny poziom inflacji należy uznać za optymalny dla gospodarki. Choć zawsze są grupy, które na rosnących cenach będą tracić. Przy czym sugerowałbym mediom, by zamiast na pietruszce skoncentrowały się bardziej na lekarzach.

Autor: Ignacy Morawski

Źródło danych o inflacji : LINK

Chcesz samodzielnie analizować dane ekonomiczne? Platforma SpotData to darmowy dostęp do ponad 40 tysięcy danych z polskiej i światowej gospodarki, które można analizować, przetwarzać i pobierać w formie wykresów i tabel do Excela.

Sprawdź na:  www.spotdata.pl/ogolna

Poniższy tekst pochodzi z newslettera Dane Dnia prowadzonego przez Ignacego Morawskiego, dyrektora centrum analiz SpotData. Chcesz codziennie takie informacje na swoją skrzynkę? Zapisz się na newsletter SpotData.

Inflacja lekko odpuściła

Inflacja zachowała się po dżentelmeńsku, trzeba uczciwie przyznać. Wykazywała w ostatnich miesiącach zuchwałe sygnały o chęci pięcia się szybko w górę, ale ponieważ nadjeżdża walec spowolnienia i niższych stóp procentowych, więc lekko ustąpiła miejsca, by nie komplikować obrazu makroekonomicznego i wpisać się w nowe trendy.

W Polsce inflacja wyniosła w maju 2,3 proc., wobec 2,2 proc. w kwietniu – podał GUS we wstępnym odczycie. To wprawdzie oznacza przyspieszenie cen, ale po raz pierwszy od stycznia inflacja była niższa od oczekiwań rynkowych. Nie jest to zresztą tylko zjawisko polskie. Inflacja była również niższa od oczekiwań w strefie euro (1,2 proc. vs 1,7 proc. w kwietniu i oczekiwane 1,3 proc.). A wcześniej dane wskazywały również na słabsze odczyty inflacyjne z USA.

Teraz głównym tematem makroekonomicznym na rynkach finansowych nie jest inflacja, ale ryzyko spowolnienia gospodarczego i nadchodzące cięcie stóp procentowych przez Fed. W ostatnich dniach kilku członków rady decyzyjnej Fed wskazywało na nadchodzące obniżki kosztu pieniądza. Rynek wycenia już 75 pkt bazowych (1 pkt proc.) redukcji stóp w dolarach do stycznia, a przecież jeszcze kilka dni temu było to 50 pkt. Rynek chyba zaczyna powoli przereagowywać. Ale fakt jest taki, że zaczyna się luzowanie polityki pieniężnej w największej gospodarce świata. A zwykle inne gospodarki szły ścieżką wyznaczaną przez Fed.

Czy zatem NBP podąży za Fedem?

Trzeba pamiętać, że w Polsce sytuacja jest jednak inna niż na świecie. Gospodarka wykazuje dużą odporność na przemysłową słabość krajów rozwiniętych, a rząd znacząco zwiększa w tym roku transfery fiskalne, które w razie spowolnienia podbiją konsumpcję. Co więcej, czynniki podażowe, jak zmiany cen prądu czy żywności, mogą podbijać inflację.

Jeżeli spowolnienie gospodarcze na świecie będzie łagodne, to presja na wzrost cen w Polsce utrzyma się, a wtedy powodów do cięcia stóp w Polsce nie będzie. Wręcz przeciwnie, rosnąca różnica między stopami w Polsce i USA może, przy braku istotnych zmian w awersji do ryzyka, doprowadzić do umocnienia złotego, a zatem automatycznego zacieśnienia warunków monetarnych. I to jest chyba w tym momencie scenariusz najbardziej prawdopodobny.

Jeżeli jednak spowolnienie na świecie będzie poważniejsze, to przełoży się na rynek pracy w Polsce i obniży presję cenową. Wtedy możliwe jest nawet cięcie stóp przez NBP. Do realizacji tego scenariusza potrzebne byłoby jednak zaostrzenie wojny handlowej. Mimo buńczucznej retoryki, nie powinno to leżeć w interesie Stanów Zjednoczonych. 

Autor: Ignacy Morawski

Źródło danych o inflacji CPI w Polsce i w strefie euro : LINK

Chcesz samodzielnie analizować dane ekonomiczne? Platforma SpotData to darmowy dostęp do ponad 40 tysięcy danych z polskiej i światowej gospodarki, które można analizować, przetwarzać i pobierać w formie wykresów i tabel do Excela.

Sprawdź na:  www.spotdata.pl/ogolna

Poniższy tekst pochodzi z newslettera Dane Dnia prowadzonego przez Ignacego Morawskiego, dyrektora centrum analiz SpotData. Chcesz codziennie takie informacje na swoją skrzynkę? Zapisz się na newsletter SpotData.